YourWay Beacon: Kościół świętego Jana – obecnie Centrum świętego Jana. Przestrzeń koncertowo – widowiskowa, wystawiennicza i muzealna. www.nck.org.pl www.centrumswjana.pl

Pochodzący z czternastego wieku gotycki kościół świętego Jana, do końca drugiej wojny światowej pełnił funkcje sakralne i był bogato wyposażony w dzieła sztuki ufundowane przez liczne bractwa i fundacje cechowe oraz donatorów świeckich i duchownych. Obecnie obiekt pełni funkcje: koncertowo-widowiskową, wystawienniczą i muzealną. Większość wyposażenia pochodzi z okresu tysiąc pięćset pięćdziesiąt dziewięć – tysiąc dziewięćset czterdzieści pięć, czyli z czasów, gdy kościół był świątynią protestancką. Do najważniejszych zabytków ruchomego wyposażenia wnętrza należały: kamienny ołtarz główny wzniesiony przez Abrahama van den Blocke, nagrobek Nathanaela Schrödera, wielkie organy oraz organy boczne umieszczone w transepcie północnym, ambona, empora południowa, kaplica chrzcielna. Ponadto liczne, bogato dekorowane kaplice cechów: bursztyniarzy, snycerzy, piekarzy, kramarzy, straganiarzy czy żeglarzy oraz epitafia i obrazy. Zachowanymi średniowiecznymi zabytkami, które stanowiły wyposażenie świątyni katolickiej są Grupa Ukrzyżowania, stalle gotyckie oraz rzeźby świętej Katarzyny i Michała Archanioła. W latach tysiąc dziewięćset czterdzieści trzy – tysiąc dziewięćset czterdzieści cztery niemieccy konserwatorzy dokładnie zadokumentowali zabytkowe wyposażenie kościoła i ewakuowali je do obiektów sakralnych w okolicach Gdańska. Dzięki temu większość zabytków przetrwała pożogę wojenną, choć sam kościół uległ znacznym zniszczeniom. Kościół świętego Jana do tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego pierwszego roku nie był użytkowany i należał do Skarbu Państwa. We wspomnianym roku zabytek przekazano Archidiecezji Gdańskiej Kościoła Rzymskokatolickiego. Cztery lata później Archidiecezja zawarła z Nadbałtyckim Centrum Kultury w Gdańsku umowę użyczenia kościoła świętego Jana na okres pięćdziesięciu lat – w celu jego odbudowy i konserwacji oraz adaptacji na centrum kultury. Od tego czasu w kościele prowadzono prace konserwatorsko-remontowe i adaptacyjne. Najbardziej intensywne prace były realizowane w ramach projektów dofinansowanych z funduszy europejskich pn.: „Rewaloryzacja i adaptacja kościoła Świętego Jana w Gdańsku na Centrum Świętego Jana – Etap Pierwszy i Drugi”. Po zakończeniu prac konserwatorskich we wnętrzu kościoła, po blisko siedemdziesięciu latach od zakończenia wojny, zaczęły powracać na swoje historyczne miejsca bezcenne zabytki. Wiele obiektów poświęconych jest postaciom związanym z historią kościoła zarówno duchownym – pastorzy Jan Hutzingus, Jan Jakub Cramer, jak i świeckim – Tomasz Movius, Zachariasz Zappio, Nathanael Schröder. Zapraszamy do zapoznania się z kolekcją oryginalnych, świętojańskich dzieł sztuki sakralnej od piętnastego do osiemnastego wieku. Iwona Berent Kierownik Działu Opieki nad Zabytkami Nadbałtyckie Centrum Kultury