Z Łysą Górą wiąże się wiele legend i podań mówiących o istnieniu dawnego ośrodka pogańskiego. Dowodem występowania tu kultu pogańskiego jest kamienny wał ułożony
z głazów piaskowca kwarcytowego budującego miejscowe gołoborza. Wał miał za zadanie oddzielić sacrum – święte miejsce, od profanum – sfery ludzkiej czy świeckiej. Długość wału kultowego wynosi około 1,5 km zaś jego wysokość osiąga miejscami 2 m. Wzniesienie wału datowane jest na VIII-XI wiek. Czeskie zapiski benedyktyńskie z XVI wieku podają, że Łysa Góra poświecona była trzem bóstwom o nazwach: Łada, Boda i Leli. W pobliżu wału ludność gromadziła się w celu odprawienia modłów i składania ofiar wspomnianym powyżej bóstwom. Był to jeden z powodów powstania na Łysej Górze klasztoru benedyktyńskiego, którego budowa miała na celu wyeliminowanie przez religię chrześcijańską ośrodka pogańskiego kultu.
Wał kultowy wznoszony był początkowo z głazów, których ciężar dochodził
do 100 kilogramów, po czym zewnętrzne jego warstwy obkładane były drobniejszym tłuczniem. Cały wał o kształcie wydłużonej elipsy otaczającej szczyt Łysej Góry, podzielić można na dwie części: wschodnią i zachodnią. Wschodnia część wału przypomina kształtem podkowę, kończy się około 100 m od kamiennego ogrodzenia klasztornego. W tej części znajduje się wejście na teren wewnętrzny wału. Odcinek ten posiada największą wysokość
i charakteryzuje się bardzo starannym wykonaniem, co świadczy o całkowitym ukończeniu budowy tej części. Krańce zachodniej części wału, dochodzą do zachodniej części ogrodzenia klasztoru. Wał jest niedokończony, co wyraźnie widać na odcinku znajdującym się przed nami. Przyczyną zaniechania prac prawdopodobnie było wydanie przez Bolesława Chrobrego zakazu stosowania praktyk pogańskich.